Wymiennik obrotowy i przeciwprądowy. Wady, zalety, co wybrać?
Rekuperator to najważniejszy element systemu rekuperacji. Jego działanie opiera się na przechwyceniu w wymienniku ciepła z wypływającego z budynku powietrza oraz przekazaniu go do powietrza napływającego z zewnątrz. Efektywność rekuperatora zależy od doboru danego wymiennika. W poniższym opracowaniu wyjaśniamy, jakie są rodzaje wymienników rekuperatora oraz które są najlepsze. Zapraszamy do lektury.
Jakie są rodzaje wymienników do rekuperatora?
Wymienniki do rekuperatora są różne. Produkuje się je z innych materiałów, dbając o to, by stworzyć jak najbardziej efektywne urządzenia. Wymienić można wymienniki krzyżowe, spiralowe, przeciwprądowe i obrotowe. W tym gronie wyróżniają się dwa ostatnie, charakteryzujące się bardzo dobrymi sprawnościami. Wymiennik obrotowy i przeciwprądowy są zbudowane w zupełnie inny sposób. Konsekwencją tego jest to, że mają inne mocne i słabe cechy oraz są bardziej predestynowane do określonych typów budynków.
Co różni wymiennik obrotowy i przeciwprądowy?
Wymiennik przeciwprądowy jest ulepszoną wersją wymiennika krzyżowego. Zbudowany jest on z płyt aluminiowych, stalowych lub z tworzywa sztucznego. Płyty te ułożone są równolegle, tworząc przepływ dwóch strumieni powietrza: nawiewnego i wywiewnego. Dzięki takiej budowie strumienie przepływają obok siebie w przeciwnych kierunkach, nie mieszając się. Inaczej zbudowany jest wymiennik obrotowy, mający kształt walca. Funkcję wymiennika pełni wirnik, zbudowany z pofałdowanej blachy aluminiowej, która nawinięta jest na walec. Konstrukcja ta jest w ciągłym ruchu, za co odpowiadają napędzające ją silniki, zasilane energią elektryczną. W ten sposób do kanalików wewnątrz walca napływa świeże powietrze, do którego w trakcie obrotu walca przekazywana jest zużyta energia cieplna. Charakterystyczna budowa wymiennika obrotowego sprawia, że nie jest w 100% szczelny. Skutkuje to mieszaniem się powietrza świeżego i zużytego.
Jakie są zalety i wady wymiennika obrotowego?
Zaletą wymiennika obrotowego jest jego duża sprawność odzysku ciepła, lokująca się na poziomie do 85%. W ostatnich latach produkuje się modele o coraz większej sprawności, co sprawia, że stają się one coraz bardziej popularne. Wybierając ten wymiennik można zadowolić się niewystarczającym skraplaniem pary wodnej, przez co nie występuje problem z oszronieniem. Jest to równoznaczne z tym, że wymiennik zachowuje swą sprawność nawet przy bardzo niskich temperaturach. Kolejną zaletą wymiennika obrotowego jest odzysk wilgoci, sprawiający, że powietrze nawiewane do pomieszczeń nie jest suche. Gwarantuje to skuteczną wentylację oraz poprawę mikroklimatu wewnątrz budynku. Do zakupu wymiennika obrotowego może zachęcić również jego mały rozmiar, ułatwiający montaż w domach o małej powierzchni.
Za wadę tego wymiennika uznaje się nieszczelność, powodującą mieszanie się powietrza świeżego z zużytym. W ten sposób do pomieszczeń w budynku teoretycznie mogą wracać nieprzyjemne zapachy. Z praktyki wynika jednak, że jest to absolutnie niezauważalne. Mieszanie mas powietrze odbywa się na poziomie około 1-3%, dlatego w domu jednorodzinnym nie stanowi to żadnego problemu. Drobną wadą wymiennika obrotowego jest również charakter jego pracy, wymagający zużycia dodatkowej ilości prądu, zasilającego jego napęd.
Jakie zalety i wady posiada wymiennik przeciwprądowy?
Podstawową zaletą wymiennika przeciwprądowego jest jego duża czynna powierzchnia wymiany ciepła, przekładająca się na wysoką sprawność urządzenia na poziomie 95%. Sprawność ta jest o kilkanaście procent większa, w porównaniu wymiennikiem obrotowym. Kolejną zaletą wymiennika przeciwprądowego jest jego duża szczelność, gwarantująca niemieszanie się obu strumieni powietrza. Dzięki temu nie pojawia się problem zwrotu do pomieszczeń pobranej wcześniej wilgoci bądź nieprzyjemnych zapachów. Co więcej, niemieszanie się powietrza zmniejsza ryzyko osadzania się na materiale higroskopijnym wymiennika bakterii czy wirusów. W związku z tym wymienniki znalazły szerokie zastosowanie w budynkach, w których muszą panować dobre warunki higieniczne pomieszczeń np. na halach basenowych. Kolejną, wartą uwagi zaletą tej odmiany wymiennika jest brak ruchomych elementów, wymagających konserwacji. Oznacza to również niewystępowanie problemów z awarią oraz koniecznością naprawy tych części.
Czy wymiennik przeciwprądowy ma jakieś wady? Tak, największą wydaje się być wykraplanie dużej ilości kondensatu, wskutek wysokiego odzysku ciepła. To sprawia, że przy niskich temperaturach (nawet -5 stopni) może dojść do zamarznięcia cieczy, a tym samym do spadku sprawności odzysku ciepła. Konsekwencją zamrożenia będą rosnące opory przepływu przez centralę wentylacyjną oraz rozbilansowanie strumieni powietrza. Dlatego też bardzo istotne jest to, by decydując się na wymiennik przeciwprądowy, zastosować wstępne nagrzewnice powietrza. Montuje się je w centralach wentylacyjnych, aby przebiegały one niekorzystnemu zamrożeniu kondensatu. Konieczność dokupienia nagrzewnicy wiąże się również z ponoszeniem kosztów jej pracy. Warto więc wybrać jednostkę, gwarantującą minimalny czas pracy nagrzewnicy, a tym samym mniejsze koszty. Bardzo często rekuperatory mają wbudowaną grzałkę, która aktywuje się w niskich temperaturach.